یک قرن و نیم از امپراتوری تجاری کمپانی تاتا می‌گذرد. شرکت تاتا تنها یک برند تجاری نیست و با ارزش‌ها و اصول انسانی پیوند عمیقی دارد؛ چرا که در طول فعالیت‌های گسترده‌ی خود همواره تلاش نموده تا علاوه بر انجام مسئولیت اجتماعی خود، به حقوق کارگران توجه کند و به محیط زیست انسان‌ها تعهد لازم را داشته باشد. این شرکت نمادی از نوآوری و مسئولیت‌پذیری در هند و تمام جهان است. این مقاله دریچه‌ای است برای معرفی این امپراتوری چند منظوره تا داستان این شرکتِ هندی را از آغاز تاکنون بررسی کنیم، به معرفی اجمالی محصولات بپردازیم و با زندگینامهی تاتا (بنیان‌گذارو موسس کمپانی تاتا) آشنا شویم.
درباره‌ی شرکت تاتا
جمشیدجی نوشروانجی تاتا در سال 1868 گروه صنعتی تاتا را تاسیس کرد. این شرکت به‌عنوان یک مجموعه‌ی کوچک شروع به کار کرد اما امروزه نقش بزرگی در صنعت جهان و آسیا ایفا می‌کند. در بخش‌های بعدی ضمن معرفی فرد بنیانگذار این مجموعه‌ی بزرگ، به بررسی تحولات این شرکت از شروع فروتنانه تا تبدیل شدن به یک صنعت افسانه‌ای می‌پردازیم.
بنیان‌گذاری شرکت تاتا
شرکت تاتا در ابتدا با هدف ایجاد یک شرکت تجاری و با سرمایه‌گذاری روی حمل‌ونقل ریلی تاسیس شد. در ادامه با فعالیت‌های گسترده‌ی خود در زمینه‌هایی مثل فولاد، مواد شیمیایی، خودرو، انرژی و خدمات ارائه شده به یک شرکت چند ملیتی تبدیل شد. می‌توان بنیان‌گذاری شرکت را به یک فرد خاص و هدفی مشخص نسبت داد اما گسترش و رشد آن طی نسل‌های مختلف و زمان‌های طولانی اتفاق افتاد.
بیشتر بخوانید : معرفی خانواده محصولات تاتا
زندگینامهی تاتا
جمشیدجی تاتا تا 29 سالگی در شرکت پدر خود مشغول بود تا اینکه در سال 1868 به‌صورت مستقل یک شرکت تاسیس کرد؛ تاسیس این شرکت آغاز فعالیت‌های او بود. وی قبل از اینکه یک کارآفرین و رهبر باشد، بیشتر به‌خاطر نوع افکار و فلسفه‌ای که در زندگی خود داشت، معروف و شناخته شده است.
وی در سال 1839 متولد شد و به مسائل اجتماعی مثل آموزش، بهداشت و رفاه کارگران اهمیت زیادی می‌داد. بیشتر از اینکه به تولید و توسعه اهمیت بدهد، رفاه جامعه‌ای که در آن می‌زیست برای او مهم بود. او در سال 1904، یک سال پیش از ساخت هتل تاج محل با زندگی بدرود گفت. او تنها چهار هدف در زندگی خود داشت:
- ساخت هتلی بی‌نظیر: هتل تاج محل در سال 1903 در بمبئی ساخته شد. این هتل در زمان خود تنها هتل هندی بود که برق داشت.
- تاسیس یک کارخانه‌ی برق آبی
- تاسیس شرکت آهن و فولاد: این شرکت امروزه با نام «تاتا استیل» به‌عنوان یکی از زیرمجموعه‌های تاتا فعالیت می‌کند؛ تاتا استیل پنجمین شرکت بزرگ فولاد در جهان است.
- ایجاد یک موسسه‌ی یادگیری در سطح جهان که پس ازمرگش محقق شد.
لرد کرزن (نایب‌السلطنه‌ی هند) درباره‌ی وی گفت:
«هیچ هندی از نسل حاضر برای تجارت و صنعت هند بیشتر از او کار نکرده است»
جی آردی درباره‌ی جمشیدجی تاتا عنوان کرد:
«اینکه او یک انسان سرنوشت ساز است روشن است. به نظر می‌رسد، مثل اینکه ساعت تولد او، زندگی او، استعدادهای او، اقدامات او، سلسله حوادثی که او به راه انداخته یا تحت تأثیر قرار داده و خدمات او که به کشورش و به مردمش ارائه شده بود، همه به عنوان بخشی از سرنوشت بزرگ هند از پیش تعیین شده بودند»
در این زمان از تاریخ، پس از یک قرن، یاد و خاطره‌ی جمشیدجی تاتا و اندیشه‌های ماندگارش برای مردم هند قابل احترام است. او اکنون پدر صنعت هند نامیده می‌شود.
شروع فعالیت و تاریخچه‌ی شرکت تاتا
شروع و ادامه‌ی فعالیت هلدینگ تاتا، سفری جذاب و پرماجرا است. در این بخش سعی می‌کنیم تمام جنبه‌های این داستان را برای شما توضیح دهیم.
- جمشیدجی نوشروانجی تاتا در سال 1868، شرکت تجاری کوچکی به نام تاتا را در بمبئی تاسیس کرد.
- جمشیدجی تاتا در سال 1874 کارخانه‌ی امپرس میلز را برای فعالیت‌های نساجی در ناگپور تاسیس کرد.
- هتل تاج محل، به‌عنوان اولین هتل لوکس هند در سال 1903 تاسیس شد. این هتل آغاز رویاهای بلندپروازانه‌ی جمشیدجی تاتا بود. عمر جمشیدجی نوشروانجی تاتا در سال 1904 به پایان رسید اما پسرانش راه او را ادامه دادند.
- شرکت آهن و فولاد تاتا که امروزه باعنوان «تاتا استیل» شناخته می‌شود، در سال 1907 تاسیس شد. این کمپانی نقش مهمی در صنعت فولاد هند داشته و دارد.
- در دهه‌های میانی قرن بیستم، گروه تاتا وارد صنایع مختلفی مانند مواد شیمیایی، خودرو، انرژی و فناوری شد. از سال 1991 هلدینگ تاتا شروع به فعالیت در سطح جهانی کرد.
- در دهه‌ی 2000 شرکت تاتا توانست به یک نقش مهم در صنعت خودروی جهانی دست پیدا کند.
- تاتا و شرکت‌های زیر مجموعه‌ی آن، با پایبندی به اصول انسانی به فعالیت‌های آموزشی، بهداشتی و حفاظت از محیط زیست نیز پرداختند.
در این بخش تلاش کردیم فرایند رشد این هلدینگ بزرگ را به صورت کامل توضیح دهیم. تاتا امروز از بزرگ‌ترین و معتبرترین شرکت‌های خصوصی در هند است که در بیش از 100 کشور جهان فعالیت دارد. این تاریخچه به خوبی نشان می‌دهد که چگونه یک مجموعه با رعایت اصول اخلاقی می‌تواند به موفقیت‌های چشمگیر دست پیدا کند.
فعالیت و محصولات هلدینگ تاتا
در این بخش ابتدا محصولات شرکت تاتا را معرفی می‌کنیم و بعد به بررسی فعالیت‌های این کمپانی می‌پردازیم.
الف) محصولات و تولیدات کمپانی تاتا:
- خودرو
- فولاد
- انرژی
- مواد غذایی و نوشیدنی
ب) فعالیت‌های هلدینگ بزرگ تاتا:
- مالی
- خدمات
- فناوری اطلاعات
این عناوین تنها خلاصه‌ای از فعالیت‌های گسترده‌ی تاتا و شرکت‌های زیرمجموعه‌ی آن است. در ادامه لیستی از عناوین شرکت‌های تاتا را آورده‌ایم.
شرکت‌های زیرمجموعه‌ی تاتا
شرکت تاتا به‌عنوان شرکت مادر شرکت‌های تابعه و زیرمجموعه‌های زیادی دارد، در این بخش به بررسی آن‌ها می‌پردازیم:
- تاتا موتورز (Tata motors)
- تاتا استیل
- خدمات مشاوره تاتا
- هتل‌های تاج
- جگوار کارز
- لندرور
- تاتا پاور (Tata power)
- تاتا دودو
سخن پایانی
هلدینگ چند منظوره‌ی تاتا از یک تجارت کوچک آغاز شد و امروزه تبدیل به قلب تپنده‌ی صنعت هند شده است. تاریخ این غول صنعتی، مجموعه‌ای از تلاش‌های مستمر، نوآوری، تعهد به جامعه، مسئولیت‌پذیری و رعایت اصول اخلاقی است که آن را به اینجا رسانده است. یکی از عوامل کلیدی این پیشرفت‌های چشمگیر قطعا جمشیدجی تاتا و نسل‌های بعد از او بوده‌اند که ستون‌های این امپراتوری تجاری را تا الان استوار نگه داشته‌اند. در این مقاله تلاش کردیم داستان این فراز و فرودها را همراه با معرفی موسس و محصولات این برند توضیح دهیم.